სტრიების პრევენცია და მოვლა

კანის ცვლილებები ორსულობის დროს

ორსულობის დროს დედის ორგანიზმი განიცდის მნიშვნელოვან ცვლილებებს. როდესაც საშვილოსნო ფართოვდება, რათა ადგილი გაათავისუფლოს ბავშვისთვის, მუცელზე კანის ქსოვილი შეიძლება გაწყდეს, რაც იწვევს სტრიების გაჩენას. რა შეიძლება გაკეთდეს ორსულობის სტრიების თავიდან ასაცილებლად?

როგორ იცვლება კანის სტრუქტურა ორსულობის დროს

ორსულობის დროს,  კანის სტრუქტურაც იცვლება. ესტროგენის დონის მნიშვნელოვანი ზრდა გავლენას ახდენს მისი ფიზიოლოგიის სხვადასხვა ასპექტზე, როგორიცაა  სისქე, კაპილარული სისხლის ნაკადი, კოლაგენის წარმოება და ტენის შემცველობა. ორსულობის დროს კანი ბევრად უფრო სწრაფად და ძლიერად იჭიმება, ვიდრე მიჩვეულია. ის უფრო თხელი და მშრალი ხდება და იქერცლება, რაც იწვევს ქავილს ორსულთა დაახლოებით 18 პროცენტში. მუცლის ეპიდერმისი (კანის ზედა ფენა) უფრო ინტენსიურად იჭიმება, როცა ბავშვი იზრდება და დედის ცხიმის მარაგი იზრდება. მიუხედავად იმისა, რომ ორსულობის დროს ესტროგენისა და სხვა ჰორმონების გაზრდილი დონე ხელს უწყობს კანის  ელასტიურობის გაზრდას, მათ არ შეუძლიათ ამის გაკეთება უსასრულოდ.

როგორ ყალიბდება სტრიები?

შემაერთებელ ქსოვილში ელასტინისა და კოლაგენის ბოჭკოებს შორის ბალანსს ჩვეულებრივ შეუძლია შეინარჩუნოს კანის სტაბილურობა. თუ დაჭიმვა მუდმივი და ეტაპობრივია, კანში არსებულ კოლაგენს აქვს დრო, რომ აღდგეს. მაგრამ ორსულობა არის განსაკუთრებული მდგომარეობა, რომლის დროსაც მუცლის არეში კანი ჩვეულებრივზე ბევრად სწრაფად და ინტენსიურად იჭიმება. თუ კანი ძალიან სწრაფად დაიჭიმება, შემაერთებელ ქსოვილში დისბალანსი ვითარდება. ეს იწვევს კანქვეშა ფენის ელასტიური ბოჭკოების რღვევას, რის შედეგადაც წარმოიქმნება ნაწიბურების ტიპი, რომელსაც სტრიებს უწოდებენ. გარდა ამისა, ორსულობის დროს ჰორმონალური ცვლილებები ართულებს გაწყვეტილი კოლაგენური ბოჭკოების აღდგენას, რაც ზრდის სტრიების განვითარების რისკს.

5 ფაქტი სტრიების შესახებ

სტრიები (ლათ. Striae gravidarum) ზოგადად ჯანმრთელობის პრობლემას არ წარმოადგენს. მიუხედავად ამისა, ორსულობის ეს  სიმპტომი აწუხებთ  ქალებს და შეიძლება გავლენა იქონიოს მათ თვითშეფასებაზე. რამდენიმე ფაქტი სტრიების შესახებ:

• სტრიები ჩვეულებრივ ჩნდება ორსულობის დროს და მის შემდეგ მუცელზე, დუნდულოებზე, მკერდზე, ბარძაყებსა და მკლავებზე.

• ორსული ქალების დაახლოებით 50-დან 90 % აღენიშნება სტრიები.

• ისინი ჩვეულებრივ გვხვდება მეორე და მესამე ტრიმესტრის ბოლოს.

• ორსულობისას ისინი ჰგავს ბრტყელ, ვარდისფერ-მოწითალო-იისფერ ზოლებს (striae rubra).

• ძუძუთი კვების შემდეგ, ზოლები, როგორც წესი, რჩება უფრო ღია ფერის ხაზების სახით რამდენიმე თვის ან წლის განმავლობაში. ისინი შეიძლება შემცირდნენ და ხშირად ხდებიან ჰიპოპიგმენტური (striae alba). როგორც წესი, ისინი მთლიანად არ ქრებიან.

სტრიების გაჩენის მიზეზები

სტრიების გაჩენის ზუსტი მიზეზი უცნობია. მათი უმეტესობა გამოწვეულია გენეტიკური და ჰორმონალური ფაქტორების ნაზავით და შემაერთებელი ქსოვილის ექსტრემალური მექანიკური სტრესით. სტრიები არ წარმოიქმნება სპონტანურად, მაგრამ ჩნდება მაშინ, როდესაც კანის ელასტიური ბოჭკოები ძალიან  იჭიმება. ფაქტორები, რომლებიც ზრდის სტრიების განვითარების ალბათობას არიან:

• სტრიების არსებობა სხეულის სხვადასხვა უბანზე, როგორიცაა მუცელი, დუნდულოები, ბარძაყები ან მკერდი პირველ ორსულობამდე.

• თქვენი ოჯახის გენეტიკური ფაქტორი

• დედის პატარა ასაკი

• საშუალოზე დიდი ბავშვი (მეტი წონა, სიგრძე და თავის გარშემოწერილობა).

• ქალები სხეულის მასის უფრო მაღალი ინდექსით (BMI)

• ორსულობისას წონის ჭარბი მომატება (21 კილოგრამზე მეტი). სქესისა და ასაკის მიუხედავად, სტრიები ჩვეულებრივ ჩნდება წონის სწრაფი მატების (სიმსუქნე), კუნთების ჰიპერტროფიის (ბოდიბილდერები), ენდოკრინოპათიების (როგორიცაა კუშინგის სინდრომი), მკერდის გადიდების ან სტეროიდების შემცველი მედიკამენტების გვერდითი ეფექტის შედეგად.

სტრიები გვახსენებს, თუ რა საოცარების გაკეთება შეძლო თქვენმა სხეულმა.

რჩევები სტრიების პროფილაქტიკისა და მოვლისთვის
კანის მოვლა ორსულობისას

ორსულობის დროს განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია კანის მოვლა. ხანგრძლივი დაჭიმვა კანზე  სტრესულად მოქმედებს, რაც მას უფრო თხელს და მშრალს ხდის. ამ დროს, მუცლის კანის ინტენსიური მოვლა სასურველია დამატენიანებელი ლოსიონით ან ზეთით. გარდა ამისა, რეგულარულ მასაჟს შეუძლია გაზარდოს კანის ელასტიურობა და ხელი შეუწყოს სისხლის მიმოქცევას, რაც მის სტაბილურობას შეუწყობს ხელს. ეს ამცირებს სტრიების გაჩენის ალბათობას, მაშინაც კი, თუ მათი თავიდან აცილება შეუძლებელია. მუცლის მასაჟი უნდა ჩატარდეს რეგულარულად, დღეში ერთხელ მაინც. უმჯობესია  ის დაიწყოთ ორსულობის პირველი თვეებიდანვე, მანამ  სანამ თქვენი მუცელი წამოიზრდება. ბევრი ქალი იმატებს წონაში ორსულობის პირველ სამ თვეში, თუმცა ყველაზე მნიშვნელოვანი წონის მომატება ხდება მეორე და განსაკუთრებით მესამე ტრიმესტრში.

კანის მოვლა მშობიარობის შემდეგ

მუცლის მასაჟი უნდა გაგრძელდეს ძუძუთი კვების დასრულებამდე ან დაბადებიდან სამი თვის შემდეგ – მაშინაც კი, თუ სტრიები არ არის გაჩენილი. დაჭიმულ კანს გამოჯანმრთელებისთვის დრო სჭირდება. რეგულარულ მასაჟს ასევე შეუძლია მნიშვნელოვნად გააუმჯობესოს კანის მდგომარეობა, რომელსაც უკვე აქვს სტრიები. არსებული სტრიები შეიძლება ვიზუალურად შემცირდეს და შემსუბუქდეს მასაჟით, მაგრამ – სხვა ნაწიბურების მსგავსად – მათი “მასაჟი” შეუძლებელია. კანის რეგულარული მოვლა და სისხლის მიმოქცევის გამაძლიერებელი მასაჟი აუმჯობესებს კანის ბარიერულ ფუნქციას და უზრუნველყოფს მის დატენიანებას. ისინი ასევე ამცირებენ კანის სიმშრალეს და ქავილის და შებოჭილობის უსიამოვნო სიმპტომებს.